Star Fish Information In Marathi तारा मासा हा एक समुद्री जीव आहे, यालाच इंग्लिश मध्ये (Starfish)स्टार फिश असे सुद्धा म्हणतात. या माशाचा शरीराचा आकार हा तार्यासारखा असतो. म्हणजेच तो पंच अर्य सममितीत असतो, त्यामुळे ह्याला तारा मासा असे म्हटले जाते. या प्राण्यांच्या रंगांमध्ये विविध आढळून येते परंतु ते कायमस्वरूपी टिकवल्यानंतर पिवळ्या रंगाचे किंवा तपकिरी रंगाची दिसतात.
तारामासा प्राण्याची संपूर्ण माहिती Star Fish Information In Marathi
हा विशेष करून भारत आणि अमेरिका या देशांमध्ये समुद्रामध्ये आढळून येतो. त्या व्यतिरिक्त तारामासाच्या वेगवेगळ्या प्रजाती ह्या हिंदी महासागर, पॅसिफिक महासागर किंवा इतर मोठ्या महासागरांमध्ये आढळून येतात. यांच्या भिन्न प्रजाती आहेत तसेच प्रजातीनुसार त्यांचा आकार व रंगांमध्ये भिन्नता दिसून येते. जसे निळा तारा मासा लाल तारा मासा, मोठ्या आकाराचा तारा मासा इत्यादी तर चला मग तारामासा विषयी आपण सविस्तर माहिती बघूया.
तारा मासा कुठे आढळून येतो?
तारा मासा हा जो फक्त समुद्राच्या पाण्यामध्येच पाहायला मिळतो. या प्राण्याची शरीर तारे सारखे म्हणजेच पंचकोनी असते म्हणून त्याला तारा मासा असे म्हटले जाते. बहुतेक तारा मासे हे समुद्रातील खाऱ्या पाण्यामध्ये सुद्धा राहतात. जगातील सर्वच महासागरांमध्ये तसेच उष्णकटिबंधीय किंवा उबदार पाण्यापासून ते थंड समुद्राच्या तळापर्यंत हे जीव आढळून येतात.
| प्राणी | सागरी पृष्ठवंशी |
| प्रजाती | 30 पेक्षा जास्त |
| रंग | तारामासा विविधरंगांत आढळतो |
| आकार | आकाशातील ताऱ्यासारखा असतो. |
| शास्त्रीय नाव | Asteroidea |
तारा मासा काय खातो?
तारा मासा समुद्रामध्ये राहतो, त्यामुळे ते सर्वच प्रकारचे अन्न खातात. समुद्रातील तारे मांसाहारी असतात. त्यामध्ये ते शिंपले, क्लॉम, मॉलस्क्सचे यांचे भक्षण करतात. त्यामध्ये शेवाळ, स्पंज, गोगलगाय आणि इतर लहान प्राणी सुद्धा हे मासे खातात.
या प्रजातींचे आयुष्य मोठ्या प्रमाणात बदलते, त्यामुळे त्या पाण्यातील प्लॅकटॉनिक आणि सुद्धा खातात. तारा मासाचे शरीर अतिशय मजबूत स्नायूंनी बनवली असते. त्यांना दोन्ही बाजूंनी त्यांच्या नळीच्या पायांनी पकडता येते. हे मासे यांच्या स्नायू आणि हायड्रोक्लोरिक सिस्टीममुळे कोणत्याही भक्षाला जास्त काळ खेचू शकतात.
वरवर पाहता क्षण थोडा उघडण्यासाठी दहा मिनिटे असतात हे मासे आपले पोट कवचाच्या आत सरकवतो. व तेथील पोषणद्रव्ये आतमध्ये खेचून घेतो. या पचनक्रियेला उघडण्यापेक्षा जास्त वेळ लागतो. त्यामुळे काही प्रजाती कवच पूर्णपणे गिळतात आणि त्यांच्या पोटातील सामग्री वितळल्यानंतर ते बाहेर काढतात.
तारा माशाचे वर्णन :
तारा मासा हे जलप्राणी असून हे समुद्रामध्ये आढळतात. सागरी पृष्ठवंशी प्राणी आहेत, त्यांच्यामध्ये सामान्यतः मध्यवर्ती तबकडी असते. या प्राण्यांच्या 30 पेक्षा जास्त प्रजाती आढळून येतात. या माशाचा वरचा पृष्ठभाग गुळगुळीत असून दाणेदार किंवा चिकट असतो, त्यामुळे हा भक्ष पकडण्यासाठी त्याचा मदत होतो.
बरेच तारे मासे हे लाल, केशरी किंवा इतर रंगांमध्ये सुद्धा आढळतात. त्यामध्ये निळ्या, राखाडी आणि तपकिरी रंग असतो. या माशाचे तोंड खालच्या दिशेने असते. या प्राण्यांचे जीवन चक्र खूप कठीण असते.
तारा मासांचा एखादा भाग तुटला असेल तर तो पुन्हा वाढतो. या जिवांना खालच्या खोपणीच्या बाजूला पुढे आलेल्या लहान ट्यूब फूट पंक्ती असतात. हे ट्यूब फूड चालीत हायड्रोक्लोरिक पासून तयार झालेले असते, त्यामुळे समुद्राच्या तळाशी हे प्राणी रेंगाळू शकतात.
बऱ्याच प्रगतींमध्ये नवीन शरीर तयार करण्याची त्यांची क्षमता असते. त्यांच्या शरीराचा एखादा भाग तुटला किंवा मोडला असेल तर त्या जागी नवीन तो भाग निर्माण होतो. समुद्रतारा त्याची प्रगती करू शकतो.
तार्यांना पाच हात असतात, या महासागरांमध्ये या प्राण्यांच्या दोन हजार पेक्षा जास्त प्रजाती आढळून येतात. या माशांचा आकार एक इंच किंवा त्यापेक्षा कमी असतो तर सर्वात मोठी समुद्री तारे हे तीन फूट व्यासाचे लांब असतात.
तारा मासा याचे जीवन:
समुद्रातील तारे ही लैंगिक पूर्वोत्पादन करू शकतात. ते शुक्राणू आणि अंडी पाण्यामध्ये सोडून देतात. त्यानंतर ते फलीत होतात. या अंड्याच्या फलित झाल्यानंतर अळ्या तयार होतात. ते शेवटी समुद्राच्या तळावर स्थायिक होतात आणि नंतर प्रौढ समुद्री ताऱ्यांमध्ये वाढतात. समुद्रातील तारे मासे देखील पुनर्जन्मद्वारे अलैंगिकपणे पुनरुत्पादन करतात. तारा मासा हा समुद्राच्या पाण्यातून आपले पोषण करत असतो. त्याला माशाच्या शरीराची रचना इतर सजीवांपेक्षा थोडी वेगळीच आहे.
तारा माशांना मेंदू नसतो या त्यांच्या शरीरामध्ये रक्त सुद्धा नसते. तारा मासा रक्ताच्या जागी एक जलसंवर्धन प्रणाली असते. तारा माशांचा आकार खूप वेगळा असतो, याला जरी स्टार फिश म्हणत असले तरीसुद्धा वास्तविकता हा मासा नाही कारण तारा मासा म्हटलं म्हणजे माशाप्रमाणे पंख किंवा श्वसनकल्ले याला नसतात.
तारा मासा समुद्रामध्ये खूपच हळूहळू चालतो. त्यामुळे समुद्राच्या लाटा बऱ्याचदा यांना किनाऱ्यावर घेऊन येतात. त्यामुळे इतर माशांकडून किंवा खेकडे इत्यादी प्राणी याची सहज शिकार करू शकतात. या माशाचे आयुष्य हे सरासरी 15 वर्ष असू शकते किंवा 35 वर्ष असते.
तारा मासा यांच्या प्रकार :
तारामासा याचे अनेक प्रकार आहेत तर चला काही प्रकरण विषयी माहिती जाणून घेऊया.
रॉयल स्टार फिश : रॉयल स्टार फिश हे त्याच्या विविध रंगांमुळे आकर्षक दिसतात. त्यांचा रंग जामना तसेच त्यांच्यामध्ये दाणेदार असे ठिपके येतात. हे समुद्राच्या मध्यवर्ती राहतात तसेच यांचा जांभळा रंग हा त्यांच्या पूर्ण पाच बाजूपर्यंत वाढतो. यांच्यामध्ये समुद्राच्या ताऱ्यांचा आणखीन एक केशरी रंग असतो.
व त्यामध्ये सुद्धा पांढरे ठिपके असतात. जे त्याच्या किराणांच्या टोकाला नारंगी आणि पायांना जोडलेले असतात.
ब्लू सी स्टार फिश : या माशांचा रंग हा निळा असतो तसेच यांची लांबी 40cm पर्यंत असते. त्यांच्या अंगावर काही पिवळे कॅरोटीनलाईट्स असतात. त्यांचे रंग सामान्यतः आकारावर आणि रंगद्रव्यांच्या संयोजनावर अवलंबून असतात. या स्टार फिश चा रंग अतिशय आकर्षक वाटतो तसेच हा चमकदार असतो. निळा तारा माशाला पाहताक्षणी तुमचे मन प्रसन्न होते. आनंदी होते. ही प्रजाती पॅसिफिक महासागर, हिंदी महासागर ते हवाइयन पाण्यापर्यंत आढळतात.
रेड स्टार फिश : रेड स्टार फिश ही लहान असून तिच्या मध्यवर्ती पाच बाहू असतात. त्याचा व्यास साधारणतः सेमी या माशांचा रंग सुद्धा चमकदार लाल केसरी असतो.
लहान मणक्यांचा तारा मासा : लहान मणक्याचा तारा मासा हा इतर स्टार माशाच्या आकाराने लहान असतो. त्याचे पाचही बाजू निमूळत्या असतात. यांना दोन लहान व दोन मोठे मणके असतात. त्यांच्या बाजूंवर लहान नारंगी रंगाचे ठिपके दिसतात आणि हेच बऱ्याचदा समुद्राच्या वरच्या दिशेने वळलेले असतात. हा समुद्री तारा सहा इंच एवढा व्यासाचा असतो. यांचा रंग लाल केसरी किंवा तपकिरी पांढरा असतो.
स्टारफिशबद्दल मनोरंजक तथ्यः
- स्टारफिशला पाच हात असतात, परंतु काही प्रजाती अशा आहेत की ज्यांना 40 हात आहेत.
- स्टारफिश 30 वर्षांपर्यंत जगू शकतो.
- स्टारफिश हे हर्माफ्रोडाइट्स आहेत, याचा अर्थ असा की त्यांच्याकडे नर आणि मादी दोन्ही प्रजनन अवयव आहेत.
- जगातील सर्व महासागरांमध्ये स्टारफिश आढळतात.
- स्टारफिश हे मत्स्यालयातील एक लोकप्रिय मासे आहेत.
निष्कर्ष:
स्टारफिश हे आकर्षक प्राणी आहेत जे सागरी परिसंस्थेत महत्वाची भूमिका बजावतात. ते लहान इनव्हर्टेब्रेट्सचे शिकारी आहेत आणि ते मोठ्या भक्षकांसाठी अन्न स्रोत म्हणून देखील काम करतात.
FAQ:
स्टारफिशला किती हात असतात?
बहुतेक स्टारफिशला पाच हात असतात, परंतु काही प्रजाती अशा आहेत ज्यांना 40 पर्यंत हात असतात. हातांची संख्या हे स्टारफिशच्या प्रजातींचे परिभाषित वैशिष्ट्य आहे.
स्टारफिश काय खातात?
स्टारफिश हे क्लॅम, ऑयस्टर आणि शिंपले यांसारख्या लहान इनव्हर्टेब्रेट्सचे भक्षक आहेत. ते त्यांच्या नळीच्या पायांचा वापर त्यांच्या शिकारीचे कवच उघडण्यासाठी करतात आणि नंतर त्यांच्या शरीराच्या बाहेरील अन्न पचवण्यासाठी त्यांचे पोट उलटतात.
स्टारफिशचे पुनरुत्पादन कसे होते?
स्टारफिश हे हर्माफ्रोडाइट्स आहेत, याचा अर्थ असा की त्यांच्याकडे नर आणि मादी दोन्ही प्रजनन अवयव आहेत. ते पाण्यात अंडी आणि शुक्राणू सोडून पुनरुत्पादन करतात, जिथे ते एकमेकांना सुपिकता देतात.
स्टारफिश त्यांचे हातपाय पुन्हा वाढवू शकतात का?
होय, स्टारफिश त्यांचे अवयव पुन्हा वाढवू शकतात. जर स्टारफिशचा एक हात गमावला तर तो काही आठवड्यांमध्ये नवीन वाढू शकतो.
स्टारफिश लोकसंख्येसाठी काही धोके काय आहेत?
स्टारफिशच्या लोकसंख्येला अनेक धोक्यांचा सामना करावा लागत आहे, ज्यामध्ये अधिवास नष्ट होणे, प्रदूषण आणि हवामान बदल यांचा समावेश आहे.